Έθιμα Τήνου
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Greek English French Italian Russian
Swedish Polish
 

Έθιμο ΤήνουΌπως κάθε γωνιά της Ελλάδας, έτσι και η Τήνος έχει τα δικά της έθιµα, τα οποία οι φορείς και οι κάτοικοί της φροντίζουν να τα διατηρούν µέχρι σήµερα. Ο επισκέπτης, λοιπόν, του νησιού θα έχει την ευκαιρία να τα γνωρίσει από κοντά και να βιώσει αυτές τις ξεχωριστές παραδόσεις αποκτώντας καινούργιες εµπειρίες. 
Τα κάλαντα, ο τηνιακός γάµος, η βεγγέρα, η ντόπια µουσική είναι ορισµένα από τα χαρακτηριστικά της τηνιακής κληρονοµιάς.

ΤΗΝΙΑΚΟΣ ΓΑΜΟΣ
Ο γάµος είναι µια θρησκευτική τελετή αλλά και πολιτιστική έκφραση, εφόσον, εκτός από το µυστήριο, µε το γάµο διαιωνίζονται και τοπικές παραδόσεις. Στην Τήνο τελείται µε την ίδια διαδικασία και στα δυο δόγµατα, ορθόδοξο και καθολικό. Μέρες πριν, κοπέλες συγγενείς των µελλονύµφων γυρίζουν τα σπίτια του ίδιου του χωριού αλλά και των γύρω χωριών και καλούν στο γάµο. Την ίδια µέρα, ο κουρέας του χωριού ή κάποιος σχετικός, πηγαίνει στο σπίτι του γαµπρού για να τον κουρέψει και να τον ξυρίσει. Οι νέοι έρχονται να τον ντύσουν και ταυτόχρονα ρίχνουν τουφεκιές. Οι νέες πάλι, πηγαίνουν στο σπίτι της νύφης, για να την ντύσουν. Ξεκινά ποµπή µε τα λαϊκά όργανα (βιολί, λαούτο) µπροστά παίζοντας γαµήλιους σκοπούς και πίσω ο γαµπρός (παλαιότερα πάνω σε άλογο ή µουλάρι) µε την οικογένειά του, τους συγγενείς και καλεσµένους να ακολουθούν. Το ίδιο συµβαίνει και µε τη νύφη που πηγαίνει στην εκκλησία µε την ίδια συνοδεία και στο προαύλιο συναντιέται µε το γαµπρό και µπαίνουν µέσα στο ναό. Ακολουθεί η θρησκευτική τελετή και µετά πάλι η ποµπή. Μπροστά τα όργανα παίζοντας γαµήλια εµβατήρια (Μαρς), πίσω νεόνυµφοι, γονείς, κουµπάροι και όλοι οι άλλοι. Στο σπίτι περιµένει µεγάλη ετοιµασία τόσο σε γλυκίσµατα παραδοσιακά (αµυγδαλωτά, «ψαράκια», παστέλι, ξεροτήγανα), όσο και σε φαγητά. Παλαιότερα ο λαγός ήταν απαραίτητο πιάτο. Οι ευχές και τα «τραταρίσµατα» «δίνουν και παίρνουν». Όλοι κάθονται στο τραπέζι και στη συνέχεια τα όργανα αρχίζουν να παίζουν. Πρώτο το ζευγάρι «ανοίγει» το χορό µε «µπάλο», ενώ οι οργανοπαίκτες τραγουδούν αυτοσχέδια τραγούδια για το γαµπρό και τη νύφη, παινεύοντας τη λεβεντιά του γαµπρού και την οµορφιά της νύφης. Το γλέντι και το φαγοπότι συνεχίζεται ως το πρωί και παλαιότερα µέχρι το απόγευµα της εποµένης.

ΝΤΟΠΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΑ
Τα κατεξοχήν απαραίτητα µουσικά όργανα σε ένα τηνιακό γλέντι είναι το βιολί και το λαγούτο. Παλαιότερα συνηθισµένη ήταν και η τσαµπούνα , η οποία δυστυχώς σήµερα εκλείπει και οι τσαµπουνιέρηδες του νησιού είναι πλέον ελάχιστοι. Σε δεύτερη µοίρα έρχονται η κιθάρα, το ούτι, το µπουζούκι, το ακορντεόν και το κλαρίνο, τα οποία συνοδεύουν τα βασικά όργανα σε µεγάλες ενορχηστρώσεις. Οι πιο διαδεδοµένοι χοροί της Τήνου είναι ο µπάλος και ένα είδος ιδιόρρυθµου συρτού. 

ΚΑΛΑΝΤΑ
Τα κάλαντα είναι µια κατηγορία δηµοτικών τραγουδιών που ψάλλονται σε όλη την Ελλάδα την παραµονή των Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς, Θεοφανείων, Βαΐων, για να υµνήσουν το Θεό, Χριστό, Μ. Βασίλειο, Άγ. Ιωάννη Βαπτιστή.
Στην Τήνο παλιότερα εξέφραζαν, κυρίως, το θρησκευτικό συναίσθηµα . Τα έψαλλαν το βράδυ της παραµονής οι ηλικιωµένοι του χωριού σε όλα τα σπίτια ξεκινώντας από του παπά. Με τα χρόνια, όσο οι παλιοί καλαντιστάδες έφευγαν από τη ζωή, τα έλεγαν οι νέοι όχι µόνο του χωριού αλλά και από τα γύρω χωριά κρατώντας πολλές φορές τύµπανα, τα οποία σήµερα αντικαταστάθηκαν από τα τρίγωνα. Συνηθισµένα τηνιακά κάλαντα της Πρωτοχρονιάς είναι τα ακόλουθα:

«- Εις αυτό το νέο έτος Βασιλείου εορτή
ήρθα να σας χαιρετίσω µε την πρέπουσα ευχή.
- Κι ο Βασίλειος ο Μέγας Καισαρείας θαυµαστός
να’ ναι µες στ’ αρχοντικό σας σύντροφος και βοηθός.
- Και για τους ξενιτεµένους έχω να ειπώ πολλά
όπου είναι και βρισκόνται να ’χουν την καλή καρδιά.
- Κι άλλα έτερα σας πρέπουν να ειπώ δεν ηµπορώ
σας αφήνω καληνύχτα κι αύριο µε το καλό.»

ΒΕΓΓΕΡΑ
Η Βεγγέρα είναι ένα πανάρχαιο έθιµο που διατηρείται µέχρι σήµερα στα χωριά της Τήνου τα κρύα βράδια του Χειµώνα. Το έθιµο αυτό συµβάλλει στην κοινωνικότητα των χωριανών, φέρνει πιο κοντά τις συγγενικές και φιλικές οικογένειες και χαρίζει στα παιδιά ατέλειωτη χαρά. Από νωρίς, η κάθε οικογένεια που προγραµµατίζει µία βεγγέρα, ετοιµάζει το λυχνάρι µε το λάδι και το φυτίλι του, το οποίο αποτελεί απαραίτητο οδηγό για το δρόµο. Κατά τη διάρκεια της διαδροµής το µικρότερο παιδί βαστάει το λυχνάρι και πάει µπροστά, ενώ πίσω του ο πατέρας µε την υπόλοιπη οικογένεια ακολουθεί και το καθοδηγεί. Φθάνοντας στον τελικό τους προορισµό, τα παιδιά και των δύο οικογενειών ξεχύνονται στην αυλή του σπιτιού και διασκεδάζουν παίζοντας διάφορα παιχνίδια, ενώ στο τέλος εξουθενωµένα ακούν από τη γιαγιά παραµύθια και ιστορίες για αγελούδες (ξωτικά). ∆ίπλα στο στρωµένο τραπέζι µε διάφορες λιχουδιές και στο «µαγκάλι» που ψήνονται τα κάστανα, κάθονται οι µεγάλοι, ενώ η νοικοκυρά του σπιτιού πλέκει και γνέθει µαλλί µε τη ρόκα. Η Βεγγέρα κρατάει µέχρι τις δέκα ή έντεκα το βράδυ και όταν τελειώσει, ανάβουν τα φανάρια και η µία οικογένεια καληνυχτίζει την άλλη.

Πλέξιμο στην Τήνο

Πίνακας εορτών στην Τήνο
Πίνακας εορτών